Τι είναι η ‘Ανοσοπροστατευτική διατροφή’
«Ανοσοπροστατευτική» διατροφή: Η διατροφική προστασία του ανοσοποιητικού ως ανάχωμα στα αυτοάνοσα νοσήματα!
Οι αυτοάνοσες παθήσεις, ως κατηγορία νοσημάτων, αποτελούν τη 2η αιτία χρόνιων ασθενειών (μετά τα καρδιαγγειακές), σύμφωνα με την American Autoimmune Related Diseases Association (AARDA). Περίπου το 5% του πληθυσμού των ΗΠΑ έχει διαγνωστεί με κάποια αυτοάνοση ασθένεια, και ένα άλλο 10% – 20% εμφανίζει πρώιμου σταδίου συμπτώματα και διαταραχές. Περίπου το 75% αυτών των κρουσμάτων συμβαίνουν σε γυναίκες, πιο συχνά κατά τη διάρκεια των ετών τεκνοποίησης.
Όταν όλα βρίσκονται «υπό έλεγχο», η ανοσολογική απόκριση του οργανισμού χαρακτηρίζεται ως ένα θαυμάσιο σύστημα άμυνας και προστασίας από ξένους εισβολείς, τραυματισμούς και μολύνσεις. Το όλο φαινόμενο λαμβάνει χώρα μέσω ενός πολύπλοκου συστήματος επικοινωνίας μεταξύ των κυττάρων του σώματός και των χημικών σημάτων που παράγουν.
Σε ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, η παραπάνω σχέση είναι σαφής και συγκεκριμένη. Το σώμα μπορεί να καταλάβει την διαφορά μεταξύ ενός ξένου κυττάρου και των δικών του. Ωστόσο, στην αυτοάνοση ασθένεια η ανοσολογική απόκριση είναι εσφαλμένη. Το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος στοχεύει σε δικούς του ιστούς.
Το αμυντικό σύστημα δεν μπορεί να διακρίνει τους ιστούς του σώματός του από ξένα κύτταρα και αρχίζει να τους επιτίθεται ή δεν είναι σε θέση να ρυθμίσει την ένταση της ανοσολογικής απόκρισης. Το αποτέλεσμα είναι η βλάβη στους ιστούς του σώματος και η ανάπτυξη μιας αυτοάνοσης διαταραχής.
Οι αυτοάνοσες ασθένειες μπορεί να επηρεάσουν σχεδόν κάθε μέρος του σώματος.
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει πάνω από 80 κλινικά διακριτές αυτοάνοσες διαταραχές, που συμπεριλαμβάνουν τον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, τον διαβήτη τύπου 1, τις θυρεοειδίτιδες (Hashimoto και Graves), τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, σύνδρομο Sjogren, την σκλήρυνση κατά πλάκας, την ψωρίαση, τη λεύκη και τις χρόνιες φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου.
Για παράδειγμα, στο σύνδρομο Sjögren, τα λευκά αιμοσφαίρια επιτίθενται στους αδένες, προκαλώντας συμπτώματα όπως ξηροφθαλμία και ξηροστομία. Στον διαβήτη τύπου 1, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα συχνά έχουν απώλεια των λειτουργιών του σώματος, μειωμένη παραγωγικότητα και χαμηλή ποιότητα ζωής, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζουν αναπηρία.
Η διατροφή μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων διαταραχών. Προς την κατεύθυνση αυτή συνεισφέρει το μοντέλο της «Ανοσοπροστατευτικής» διατροφής. Η Ανοσοπροστατευτική διατροφή βασίζεται στο ευεργετικό τρίπτυχο τω 3Α: Ανοσορρύθμιση, Αντιοξειδωτική και Αντιφλεγμονώδης προστασία. Μπορεί να προσφέρει σημαντική προστασία στο ανοσοποιητικό, ενδυναμώνοντας τη φυσική άμυνα του οργανισμού. Κατά βάση πρόκειται για μια συνολική διατροφική προσέγγιση.
Στο καταστροφικό τρίπτυχο (απορυθμισμένο ανοσοποιητικό, οξειδωτικό στρες και φλεγμονή) αποδιοργάνωσης τους ανοσοποιητικού και καταστροφής της υγείας, η καταλυτική απάντηση είναι η πρόταση των ισάριθμων βασικών τομέων της θεωρίας των 3-Α: Ανοσοποιητική, Αντιοξειδωτική και Αντιφλεγμονώδης προστασία.
- Ανοσοπροστασία. Προστατεύστε αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό σας. Προσλάβετε άφθονη βιταμίνη D για την αποτελεσματική προστασία του οργανισμού και του μεταβολισμού. Ο συνδυασμός θρεπτικών συστατικών (βιταμινών και μετάλλων), τα διαιτητικά αντιοξειδωτικά συστατικά και οι προβιοτικές ουσίες (από το γιαούρτι και το κεφίρ) μπορούν επίσης να βελτιώσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Αντιοξείδωση. Περιορίστε το οξειδωτικό στρες ενισχύοντας την αντιοξειδωτική προστασία του οργανισμού σας. Εφοδιαστείτε, μέσω της διατροφής σας, με μια υψηλή ποσότητα αντιοξειδωτικών μονάδων ORAC (7.000-9.000). Ταυτόχρονα αποφύγετε ουσίες που λειτουργούν ως προ-οξειδωτικοί παράγοντες: ζωικά λιπαρά, κόκκινο κρέας, χημικά πρόσθετα, φυτοφάρμακα κ.λπ.
- Αντιφλεγμονώδης προστασία. Καταπολεμήστε τη συστηματική φλεγμονή με ουσίες που χαρακτηρίζονται από αντιφλεγμονώδη δράση, δηλαδή με τα «καλά» λιπαρά (μονοακόρεστα και ω-3 λιπαρά οξέα). Παράλληλα αποφύγετε προ-φλεγμονώδη συστατικά: επεξεργασμένες τροφές, ζάχαρη, άσπρο αλεύρι κ.λπ. Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχύσετε και τη μεταβολική σας λειτουργία, βελτιώνοντας την ινσουλινοευαισθησία και αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά ένα πιθανό πρόβλημα ινσουλινοαντίστασης.
Η Ανοσοπροστατευτική Διατροφή αποτελεί ένα μοντέλο που διακρίνεται για την υψηλή βιολογική αξία των τροφίμων που περιέχει, το οποίο προσφέρει αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική προστασία ταυτόχρονα. Η αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών στο πλαίσιο του μοντέλου της ελληνικής παραδοσιακής διατροφής, με βάση την κλίμακα ORAC, μπορεί να καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες σε αντιοξειδωτικές ουσίες.
Επιπλέον, με δεδομένο ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές φαινολικές ενώσεις, όταν καταναλώνονται μαζί με γεύματα που περιέχουν κορεσμένα ή τρανς λιπαρά και ζάχαρη, μπορούν να εξουδετερώνουν τις «προ-οξειδωτικές» και «προ-φλεγμονώδεις» ιδιότητές τους, μετριάζοντας τις αρνητικές τους επιπτώσεις. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η αποτελεσματική προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος και μειώνεται ο κίνδυνος ή/και τα συμπτώματα των χρόνιων νοσημάτων που προσβάλλουν την ανθρώπινη υγεία.
Με την εφαρμογή των κατευθύνσεων που προτείνει η θεωρία των 3-Α είναι βέβαιο ότι ο οργανισμός θα λειτουργεί πιο σωστά, γεγονός που είναι αναγκαίο για την εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Το συγκεκριμένο σκεπτικό προσφέρει στο σώμα όλες τις θρεπτικές ουσίες και το σύνολο του «οπλοστασίου» που χρειάζεται για να αποφύγει τους τοξικούς παράγοντες που επιβουλεύονται την υγεία. Συγχρόνως συμβάλλει στη δημιουργία ενός πιο ήπιου βιολογικού περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Συμπερασματικά, η Ανοσοπροστατευτική Διατροφή είναι ένα απόλυτα ισορροπημένο μοντέλο που περιλαμβάνει την επαρκή πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών, μακροθρεπτικών (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπίδια) και μικροθρεπτικών συστατικών (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία), τα οποία συμβάλλουν αποτελεσματικά στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού και στη θωράκιση της υγείας.
Δημήτρης Γρηγοράκης
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος,PhD
