Λεύκη και Διατροφή

Η Λεύκη είναι μία από τις δεκάδες αυτοάνοσες διαταραχές… Γνωρίζετε ότι (όπως και οι υπόλοιπες) χρήζει ειδικής διατροφικής φροντίδας; Ενημερωθείτε για τα διατροφικά μέτρα που πρέπει να λάβετε!

Εικόνα: Χέρια ασθενούς με λεύκη.

Περιγραφή Λεύκης

Η λεύκη είναι μια πάθηση που οφείλεται στην καταστροφή των μελανοκυττάρων, με αποτέλεσμα την απώλεια μελάγχρωσης του δέρματος και ως εκ τούτου την εμφάνιση λευκών κηλίδων επάνω στο δέρμα, με ακανόνιστο σχήμα και ποικιλία στο μέγεθος.

Θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα, που σημαίνει πως, για άγνωστο λόγο, ο οργανισμός καταστρέφει ορισμένα μελανοκύτταρα, με συνέπεια να μην παράγεται μελατονίνη σε κάποια σημεία του σώματος, οπότε και το δέρμα ασπρίζει.

Υπολογίζεται ότι η λεύκη εμφανίζεται στο 1-4% του γενικού πληθυσμού παγκοσμίως.

Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 2,5-3%. Μπορεί να είναι συγγενής (περίπου στο 1/3 των περιπτώσεων) ή επίκτητη (περίπου στα 2/3 των περιπτώσεων). Εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία και στα δύο φύλα, προσβάλλει όμως συχνότερα άτομα ηλικίας 10-30 ετών

Το στρες επιδεινώνει τη λεύκη

Η λεύκη επηρεάζεται από ψυχολογικούς παράγοντες. Συνήθως τα σημάδια εμφανίζονται σε περιόδους έντονου στρες και ψυχολογικής πίεσης. Επίσης, ένα ισχυρό σοκ ή μια μεγάλη στενοχώρια μπορούν να «πυροδοτήσουν» την εμφάνιση της νόσου ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματά της.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία της λεύκης είναι περισσότερο συμπτωματική και δεν υπόσχεται πλήρη ίαση. Όταν υπάρχουν λίγες βλάβες στο σώμα ή στα άκρα, χρησιμοποιούνται τοπικά αλοιφές με κορτικοστεροειδή.

Σήμερα, η καλύτερη αντιμετώπιση της λεύκης γίνεται με φωτοχημειοθεραπεία, όπου οι ασθενείς εφαρμόζουν τοπικά ή λαμβάνουν από το στόμα ουσίες που αυξάνουν τη φωτοευαισθησία, σε συνδυασμό με έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία, ώστε να αυξηθεί η έκκριση μελατονίνης.

Διατροφική αντιμετώπιση της λεύκης

Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι το Ginkgo Biloba μπορεί να επαναφέρει το χρώμα του δέρματος σε ασθενείς με λεύκη σε αρχικά στάδια ή σε αργή εξάπλωση.

Άλλες έρευνες δείχνουν ότι το φυλλικό οξύ και η βιταμίνη Β12, σε συνδυασμό με το φως του ήλιου (βιταμίνη D), μπορεί να επαναφέρουν το φυσικό χρώμα του δέρματος σε κάποιους ασθενείς.

Διάφορες μελέτες υπογραμμίζουν τη σημασία της βιταμίνης D που προσλαμβάνεται είτε από τον ήλιο είτε ως διατροφικό συμπλήρωμα (Sharma et al. 2015). Σχετικός λόγος γίνεται και για τον ψευδάργυρο. Επίσης, κάποιες μελέτες σημειώνουν τη δράση των ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία υπάρχουν άφθονα στα λιπαρά ψάρια.

Σε γενικές γραμμές, συστήνεται η κατανάλωση διάφορων τροφίμων, που υποβοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να παραμείνει ισχυρό. Πρέπει να καταναλώνονται λαχανικά και φρούτα, τα οποία περιέχουν άφθονες αντιοξειδωτικές ουσίες.

Κάποιες έρευνες προτείνουν την αποφυγή πλήρων γαλακτοκομικών προϊόντων και κόκκινου κρέατος, αλλά δεν υπάρχουν συγκεκριμένες αποδείξεις ότι επηρεάζουν τη λεύκη, εκτός κι αν υπάρχει κάποια αλλεργική αντίδραση.

Τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν (και όχι άδικα) ότι η υγιεινή διατροφή, η οποία είναι εξειδικευμένη για τη λεύκη, μπορεί να ελέγξει αυτή την ασθένεια και να προάγει την αναγέννηση κυττάρων καθώς και την υγεία του δέρματος. Πιο συγκεκριμένα:

1. Δημητριακά ολικής άλεσης

Τα δημητριακά ολικής άλεσης αποτελούν «κομβικά τρόφιμα» στη διατροφή κατά της λεύκης, καθώς περιέχουν μεγάλη ποσότητα φυτικών ινών, βιταμινών και μετάλλων, τα οποία μπορούν να λειτουργούν υποστηρικτικά για την υγεία. Ειδικά η βρόμη παρουσιάζει υψηλή διατροφική αξία και είναι απαραίτητο να προστεθεί στη διατροφή τους ασθενούς.

2. Λαχανικά

Τα λαχανικά πρέπει να αποτελούν μέρος της διατροφή κατά της λεύκης. Το σπανάκι αποτελεί εξαιρετική επιλογή, καθώς περιέχει πολλά θρεπτικά συστατικά (λουτεΐνη, β-καροτένιο), τα οποία προάγουν την αναγέννηση του δέρματος και αποκαθιστούν τα κατεστραμμένα αιμοφόρα αγγεία.

Το σκόρδο είναι επίσης εξαιρετικό, καθώς όχι μόνο λειτουργεί σαν φυσικό αντιβιοτικό, αλλά επιπλέον περιέχει πολλά και διαφορετικά θρεπτικά συστατικά τα οποία λειτουργούν σε συνεργασία και διατηρούν τα κύτταρα υγιή.

Το λάχανο είναι απαραίτητο να αποτελέσει πρόσθετο τρόφιμο στη συγκεκριμένη διατροφή, διότι περιέχει θρεπτικά συστατικά που βοηθούν το σώμα να αποβάλει διάφορες επιβλαβείς χημικές ουσίες.

Επιπροσθέτως, οι ντομάτες και τα καρότα, επειδή είναι τρόφιμα πλούσια σε β-καροτένιο, το οποίο ενισχύει την έκκριση μελατονίνης, μπορούν να παρουσιάζουν θεραπευτικές ιδιότητες και πρέπει να αποτελούν απόλυτη επιλογή στη δίαιτα για την αντιμετώπιση της λεύκης.

3. Υγιεινά έλαια

Οι ασθενείς με λεύκη θα πρέπει πάντα να συμπεριλαμβάνουν υγιεινά έλαια στη διατροφή τους. Το ελαιόλαδο αποτελεί εξαιρετική επιλογή και επιπλέον είναι εύκολο να προστεθεί στο φαγητό. Επίσης, οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε ω-3 λιπαρά οξέα.

Άλλα τρόφιμα που θα πρέπει να καταναλώνονται στη λεύκη είναι το κρεμμύδι, τα μανιτάρια, το καστανό ρύζι, το μέλι, τα ραπανάκια, το παντζάρι, φρούτα, ιδιαίτερα το σταφύλι, τα λεμόνια, τα βερίκοκα και το πεπόνι, τα θαλασσινά, το κατσικίσιο τυρί και το ξίδι. Επίσης, καλό θα ήταν να προτιμώνται τα βιολογικά προϊόντα (π.χ. αυγά). Οι ασθενείς θα πρέπει να πίνουν άφθονο νερό, το οποίο ενυδατώνει το δέρμα και το διατηρεί υγιές.

Τροφές που θα πρέπει να αποφεύγονται στη λεύκη είναι το κόκκινο κρέας, το λευκό ψωμί, η ζάχαρη, τα πικάντικα φαγητά, τα ανθρακούχα αναψυκτικά και το πρόχειρο φαγητό (fast food).Συμπληρώματα διατροφής στην αντιμετώπιση της λεύκης

Ορισμένα συμπληρώματα διατροφής έχουν συνδεθεί ιδιαίτερα με τη μείωση του αποχρωματισμού στην περίπτωση της λεύκης. Το Ginkgo Biloba αποτελεί ένα καλό παράδειγμα.

Τι περιμένουμε από τη μελλοντική έρευνα

Μια πολύ πρόσφατη μετα-ανάλυση (Upala & Sanguankeo 2016), η οποία συμπεριέλαβε δεδομένα 1.200 ασθενών από 17 μελέτες που πληρούσαν τα κριτήρια, έδειξε ότι η μέση διαφορά στη συγκέντρωση 25-υδροξυβιταμίνης D [25(ΟΗ)D] στον ορό μεταξύ των ασθενών με λεύκη και των ατόμων ελέγχου ήταν: 7,45 ng/mL (95% CI, -12,99 έως -1,91, p=0,01).

Αυτή η μετα-ανάλυση προσδιορίζει μια σημαντική σχέση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων 25(ΟΗ)D και λεύκης, αλλά δεν αποδεικνύει την αιτιώδη συνάφεια. Τα ευρήματά της υπογραμμίζουν (για μία ακόμα φορά στην περίπτωση αυτοάνοσης νόσου) τη σημασία της μέτρησης των επιπέδων 25(ΟΗ)D σε ασθενείς με λεύκη.

Τα αντιοξειδωτικά συστατικά έχουν προταθεί ως ανοσοενισχυτικά στη θεραπεία με UVB ακτινοβολία στην περίπτωση της λεύκης. Βελτιώνουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες, γεγονός που θεωρείται «κλειδί» στην αντιμετώπιση της λεύκης.

Στην ανασκόπηση των Speeckaert και συν. (2015) διαπιστώθηκε ότι τα διατροφικά συμπληρώματα αντιοξειδωτικών, σε συνδυασμό με την ηλιακή ακτινοβολία, μπορούν να συμβάλουν στην επαναχρώση του δέρματος και στη μείωση των αντισωμάτων που παρατηρούνται σε κάθε αυτοάνοσο νόσημα. Επίσης, με το Ginkgo Biloba ως μονοθεραπεία έχει παρατηρηθεί βελτίωση των ασθενών με λεύκη βραδείας εξάπλωσης.

Παραπομπές

• Sharma, C.K., Sharma, M., Aggarwal, B. & Sharma, V. (2015). “Different advanced therapeutic approaches to treat vitiligo”. J Environ Pathol Toxicol Oncol 34 (4): 321-334.
• Speeckaert, R., Speeckaert, M.M. & Van Geel, N. (2015). “Why treatments do(n’t) work in vitiligo: An autoinflammatory perspective”. Autoimmun Rev 14 (4): 332-340.
• Upala, S. & Sanguankeo, A. (2016). “Low 25-Hydroxyvitamin D levels are associated with vitiligo: a systematic review and meta-analysis”. Photodermatol Photoimmunol Photomed Mar 23.